Aurel Sari
Summary — Untangling Extra-territorial Jurisdiction from International Responsibility in Jaloud v. Netherlands: Old Problem, New Solutions?
Jaloud v Netherlands (2014) is the latest case in a growing line of
Strasbourg jurisprudence addressing the application of the European
Convention to military operations conducted by its Contracting Parties
outside their national territory.
The case arose out of the fatal shooting of Azhar Sabah Jaloud by
Dutch troops in the early hours of 21 April 2004 at a checkpoint in
south-eastern Iraq. The application was brought by Mr Jaloud’s father,
who claimed that the investigation carried out by the Dutch authorities
into his son’s death was inadequate and therefore in breach of the
Netherlands’ procedural obligations under Article 2 of the European
Convention on Human Rights (ECHR).
In this paper, the author argues that the European Court has taken
one step forward by introducing the notion of full command into the
debate on extra-territorial jurisdiction, but two steps back by sowing
unnecessary confusion with regard to the applicable rules of attribution.
The judgment suggests that the exercise of control over a checkpoint
is sufficient to trigger Article 1 of the ECHR even in the absence of
effective control over its geographical surroundings. This may stretch
the extra-territorial applicability of the ECHR to its breaking point.
Résumé — Désengager la juridiction extraterritoriale de la responsabilité internationale dans Jaloud c/ les Pays-Bas : problème ancien, nouvelles solutions?
Jaloud c/ les Pays-Bas (2014) est la affaire la plus récente dans la
jurisprudence prolifique strasbourgeoise concernant l’application de
la Convention européenne aux opérations militaires conduites par des
parties contractantes en dehors de leur territoire.
L’affaire a soulevé la question de la fusillade tir tuant Azhar Sabah
Jaloud, impliquant des troupes néerlandaises, dans les premières heures
du 21 avril 2004, à un poste de contrôle dans le sud-est de l’Irak. La
requête a été introduite par le père de M. Jaloud, qui soutient que
l’enquête menée par les autorités néerlandaises sur la mort de son fils
n’a pas été effective et qu’il y a donc eu une violation des obligations
procédurales en vertu de l’article 2 de la Convention européenne des
droits de l’Homme (CEDH).
Dans cet article, l’auteur soutient que la Cour européenne a fait un pas
en avant en introduisant dans les débats sur la juridiction extraterritoriale
la notion de « maîtrise complète », mais a fait deux pas en arrière
en semant une confusion inutile en matière des règles d’attribution
applicables. Le jugement suggère que l’exercice du contrôle sur un
poste de contrôle est suffisant pour déclencher l’article 1 de la CEDH
même en l’absence de contrôle effectif sur les environs géographiques
du poste en question. Cela pourrait étendre l’application extraterritoriale
de la CEDH jusqu’à sa rupture.
Samenvatting — Het ontwarren van extraterritoriale jurisdictie en internationale aansprakelijkheid in Jaloud t. Nederland: oud zeer, nieuwe oplossingen?
Jaloud t. Nederland (2014) is de recentste zaak in de groeiende
rechtspraak van Straatsburg over de toepassing van het Europees
Verdrag op militaire operaties door contacterende Partijen buiten hun
nationaal grondgebied.
De zaak vloeide voort uit het schietincident dat leidde tot de dood van
Azhar Sabah Jaloud, door Nederlandse troepen in de vroege uren van
21 april 2004 bij een controlepost in Zuidoost-Irak. Het verzoek werd
ingediend door de vader van M. Jaloud, die beweerde dat het onderzoek
uitgevoerd door de Nederlandse autoriteiten naar de dood van zijn zoon
ontoereikend was en dat daardoor Nederland te kort schoot in haar
procedurele verplichtingen overeenkomstig artikel 2 van het Europees
Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
In deze bijdrage stelt de auteur dat het Europees Hof een stap voorwaarts
heeft gezet door het begrip ‘volledige commando’ op te nemen in het
debat rond extraterritoriale jurisdictie, maar twee stappen achterwaarts
heeft gezet door onnodig verwarring te stichten over de toepasselijke
regels van toerekening. Het arrest impliceert dat de uitoefening van
controle over een controlepost volstaat voor de toepassing van artikel
1 van het EVRM, zelfs bij gebrek aan effectieve controle over de
geografische omgeving van die post. Hiermee is de extraterritoriale
toepassing van het EVRM mogelijks tot haar breekpunt uitgerekt.
Zusammenfassung — Die Trennung extraterritorialer Jurisdiktion und internationaler Verantwortlichkeit im Entscheid Jaloud vs. die Niederlande: alte Probleme, neue Lösungen?
Jaloud vs. die Niederlande (2014) ist der jüngste Entscheid Strassburgs
einer wachsenden Anzahl von Fällen, welche die Anwendbarkeit
der Europäischen Konvention auf militärische Operationen der
Vertragsstaaten ausserhalb ihrer nationalen Territorien betreffen.
Dem Entscheid liegt die Erschiessung von Azhar Sabah Jaloud
durch niederländische Truppen in den frühen Morgenstunden des
21. Aprils 2004 bei einer Kontrollstelle im Südosten des Iraks
zugrunde. Jalouds Vater machte geltend, dass die Konvention
Anwendung finde und, da die Untersuchung des Todes seines Sohns
durch die niederländischen Behörden nicht adäquat gewesen sei, die
Niederlande ihre Verfahrenspflichten i.S.v. Art. 2 der Europäischen
Menschenrechtskonvention (EMRK) verletzt habe.
Der Autor argumentiert in diesem Aufsatz, dass der Europäische
Gerichtshof für Menschenrechte durch die Anwendung des Konzepts
der vollen Befehlsgewalt einen Schritt vorwärts, aber hinsichtlich der
anwendbaren Bestimmungen zur Zurechenbarkeit unnötige Verwirrung
geschaffen und dadurch zwei Schritte rückwärts gemacht hat. Gemäss
dem Entscheid genügt die Ausübung der Befehlsgewalt über eine
Kontrollstelle für die Anwendbarkeit von Art. 1 EMRK und zwar
auch dann, wenn es an der effektiven Kontrolle über die geografische
Umgebung fehlt. Dies bringt die extraterritoriale Anwendbarkeit der
EMRK an die Grenzen der Belastbarkeit.
Riassunto — Come si è districata la giurisdizione extraterritoriale dalla responsabilità internazionale nel caso Jaloud v. Paesi Bassi : vecchio problema, nuove soluzioni?
Jaloud v. Paesi Bassi (2014) è il caso più recente in cui si manifesta la
tendenza crescente della giurisprudenza della Corte di Strasburgo ad
applicare la Convenzione europea alle operazioni militari condotte dalle
sue Parte Contraenti al di fuori del territorio nazionale.
Il caso era sorto a seguito dell’uccisione di Azhar Sabah Jaloud per un
colpo di arma da fuoco sparato dalle truppe olandesi, durante le prime
ore del giorno 21 aprile 2004, presso un posto di controllo nel sud-est
dell’Iraq. Il ricorso è stato presentato dal padre del signor Jaloud, il
quale lamentava che le investigazioni condotte dalle autorità olandesi
relativamente alla morte di suo figlio fossero state inadeguate, e che
dunque violassero gli obblighi procedurali dei Paesi Bassi ai sensi
dell’articolo 2 della Convenzione europea dei diritti umani (CEDU).
In questo articolo, l’autore sostiene che la Corte europea ha compiuto
un passo avanti introducendo la nozione del pieno comando all’interno
del dibattito sulla giurisdizione extra-territoriale, ma al contempo ha
compiuto due passi indietro generando una confusione non necessaria
circa le regole di attribuzione applicabili. La decisione lascia intendere
che l’esercizio del controllo su un posto di blocco è sufficiente ad
attivare l’articolo 1 della CEDU, anche in assenza di un controllo
effettivo sulle zone geografiche circostanti. Ciò potrebbe implicare
l’estensione dell’applicabilità extraterritoriale della CEDU fino al suo
punto massimo di rottura.
Resumen — Desenredando jurisdicción extraterritorial de responsabilidad internacional en Jaloud c. Holanda: ¿Problema antiguo, soluciones nuevas?
La sentencia del caso Jaloud c. Holanda (2014) es la última en la prolífica
jurisprudencia de Estrasburgo sobre la aplicación de la Convención
europea a operaciones militares llevadas a cabo por los Estados Parte
fuera del territorio nacional.
El caso surgió a raíz del fatídico fuego abierto contra Azhar Sabah
Jaloud por las tropas holandesas a primera hora del día 21 de abril de
2004 en un puesto de control situado al sudeste de Irak. La demanda
fue planteada por el padre del Sr. Jaloud, el cual argumentó que la
investigación llevada a cabo por las autoridades holandesas en relación
con la muerte de su hijo no había sido la adecuada y, por consiguiente,
se habían infringido las obligaciones procedimentales previstas por el
Artículo 2 de la Convención Europea de Derechos Humanos (CEDH).
En el presente artículo, el autor sostiene que el Tribunal Europeo ha
dado un paso adelante al introducir la noción de mando militar pleno
en el debate en torno a la jurisdicción extraterritorial, pero al mismo
tiempo ha dado dos pasos atrás al confundir innecesariamente las reglas
de atribución de responsabilidad. La sentencia viene a señalar que el
ejercicio de facultades de control en un puesto de esas características
es suficiente para considerar la aplicabilidad del Artículo 1 de la CEDH
incluso si dicho control no se ejerce en las proximidades. Lo anterior
puede llevar a una aplicación extraterritorial prácticamente insostenible
de la CEDH.
|
